پوست، بزرگ ترین ارگان بدن است که از 3 لایه ی اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. اپیدرم که بیرونی ترین لایه ی پوست است، در برگیرنده ی لایه های سازنده ی سلول های پوستی است. درم لایه بعدی است که دارای بافت هم بند و فیبرهایی است که باعث ایجاد استحکام و الاستیسیتی پوست می شود.

عمقی ترین لایه ی پوست هیپودرم است که از چربی تشکیل شده است. با پیر شدن پوست ترکیبات حمایت کننده ی آن به تدریج تخریب می شود. به عنوان مثال فیبرهای الاستیک درم شکسته شده و به صورت دائمی از بین می رود. فیبرهای کلاژن کم شده و با تغییرات شیمیایی، فعالیت آن مختل می شود. همچنین هیالورونیک اسید که ماده ی قوام دهنده ی بافت پوست است، از بین می رود. بنابراین پوست سخت تر و نازک تر شده، چروک هایی بر روی ماهیچه های آن ظاهر می شود که مقدار آن با افزایش سن، بیشتر می شود.

مناطقی که در معرض حرکت های تکرار شونده هستند و حالت های مختلف احساس چهره را نشان می دهند؛ مثل اطراف چشم و لب، بیشتر در معرض چروک قرار می گیرند و در نهایت پروسه های ترمیم تغییرات سلولی پوست به مرور کاهش یافته و قدرت پوست در مقابله با شرایط محیطی کاهش می یابد.

مواجهه ی بیش از اندازه با آفتاب(به عنوان مثال افرادی که حمام آفتاب می گیرند) و سیگار کشیدن این پروسه را تسریع می کند.

هیچ یک از روندهایی که منجر به چروک شدن پوست می شود قابل بازگشت نیست ولی اقداماتی هست که به واسطه ی آن ها می توان پروسه ی پیر شدن را به حداقل رساند.

عوامل موثر در کاهش بروز پیری پوست:

* خودداری از مواجهه ی طولانی مدت با آفتاب و قرار گرفتن در معرض Sun lamp می تواند مفید باشد. بیشترین مواجهه با اشعه ماوراء بنفش معمولا بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر صورت می گیرد.

* استفاده از کرم ها و لوسیون های محافظت کننده در برابر آفتاب

* ترک سیگار

* شیوه ی زندگی سالم همراه با رژیم غذایی متعادل و ورزش روزانه

* کاهش استرس و مراقبت روزانه ی پوست با شستشوی ملایم روزانه

* استفاده از مرطوب کننده و ضد آفتاب

لیزرهای جدید و چروک صورت

یکی از رویکردهای نوین در درمان پیری پوست، استفاده از تکنیک فراکشنال(fractional photothermolysis) است که در این روش با ایجاد ستون های میکروسکوپیک حرارتی، توسط نوعی از دستگاه لیزر، اپیدرم به شکل موضعی در مقطعی نکروز می شود ولی بافت اطراف این ستون های حرارتی سالم می ماند و این امر موجب تسریع روند ترمیم پوست از طریق سلول های سازنده ی درم و اپیدرم باقی مانده می گردد.

عمق این ستون های حرارتی وابسته به انرژی دستگاه است و بر اساس شاخص های پوست و نوع درمان تنظیم می گردد.

از آن جایی که لایه ی شاخی پوست در طی این پروسه دست نخورده باقی می ماند، بنابراین فعالیت طبیعی پوست به عنوان سد حفاظتی حفظ می گردد و عناصر صدمه دیده ی پوست با استفاده از سلول های کراتینوسیت زنده ی حاشیه ی آسیب، ترمیم می گردد.

البته کاربرد این تکنیک فقط در پیری پوست نیست. در ادامه کاربردهای دیگر آن را برای تان آورده ایم.

نکات ضروری در مورد لیزر فراکشنال

تکنولوژی فراکشنال یک راه کار نوین در درمان بسیاری از مشکلات پوستی می باشد که از یک منبع لیزری ایجاد می شود.

به وسیله ی این تکنیک، ستون های حرارتی میکروسکوپیک موسوم به microscopic treatment zone بر روی پوست ایجاد می شود که باعث تاثیر بر اپیدرم پوست شده و به صورت موضوعی در همان مناطق نکروز می گردد.

اطراف این ستون های حرارتی، بافت سالم اپیدرم باعث روند سریع ترمیم می گردد و عناصر آسیب دیده ی اپیدرم توسط سلول های کراتینوسیت زنده ی اطراف ستون ها پُر می شود.

از آن جایی که لایه ی شاخی پوست در طی این عمل آسیب نمی بیند عملکرد سد دفاعی پوست دست نخورده باقی می ماند.

فواید استفاده از تکنیک فراکشنال:

* بهبود واضح قوام و ترکیب پوست در یک جلسه

* حداقل زمان بهبودی. به صورتی که فرد می تواند فعالیت معمولی خود را ظرف 3 روز ادامه دهد.

* کاربرد آسان

* ریسک کمتر عوارض در مقایسه با روش های قبلی

* هزینه ی مناسب

کاربردهای درمانی لیزر فراکشنال:

* اسکار(آکنه، جراحی، سوختگی)

* لک پوستی

* چین و چروک

* منافذ باز پوست

* قوام و استحکام پوست

* خطوط کشش پوستی(استریا)

* جوان سازی

بایدها و نبایدهای لیزر

لیزر درمانی برای افراد باردار، کسانی که حساسیت زیادی به نور دارند و همچنین بدخیمی ها و عفونت ها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

اما سایر افراد بالای 20 سال می توانند زیر نظر پزشک در صورت نیاز از لیزر درمانی استفاده کنند.

معمولا طول دوره ی لیزر درمانی 3 تا 5 جلسه است که البته این دوره بنا به تشخیص پزشک متفاوت خواهد بود.

قبل از شروع لیزر درمانی و در فواصل دوره های درمان، بیمار موظف است از داروهای خاصی که پزشک تجویز می کند، استفاده کند تا پوست او برای انجام لیزر درمانی آماده باشد.

از جمله نکات حائز اهمیت بعد از لیزر درمانی عدم مواجهه با نور مستقیم خورشید در زمانی است که پوست ملتهب است. در این دوره بیمار باید از کرم های ضد آفتاب مناسب با spf حداقل 30 استفاده کند.

قبل از لیزر درمانی بیمار باید پزشک را از وضعیت بیماری و جسمانی خود به طور کامل آگاه کند و 2 هفته قبل از لیزر درمانی از مصرف کرم ها و داروهایی که باعث التهاب پوست می شود و نیز برنزه شدن، خودداری کند.

دستورالعمل درمانی پس از انجام لیزر فراکشنال:

1- محل لیزر شده را بلافاصله با استفاده از کیسه ی یخ خنک کنید.

2- از کرم زینک اکساید بر روی محل استفاده کنید.

3- کرم بعد از لیزر را روزی 4 تا 5 بار تا زمان برطرف شدن التهاب و قرمزی استفاده کنید.

4- ضد آفتاب را به صورت مرتب هر 3 ساعت یک بار تکرار کنید.

5- کرم روشن کننده را از زمان برطرف شدن التهاب پوست هر شب استفاده کنید.

6-  در بین دو جلسه ی درمان از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.

سایت دکتر محمدعلی نیلفروش زاده – متخصص پوست، مو و زیبایی

هفته نامه سلامت