این غار در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ و در 75 کیلومتری شمال‌ غربی شهر همدان (به طول جغرافیایی 48درجه و 18دقیقه و عرض 35 درجه و 18 دقیقه) قرار گرفته است که یکی از عجایب طبیعی جهان و نمونه? نادری از غارهای آبی قابل قایقرانی است. این غار دارای ارتفاع 1900متر از سطح دریاست. امکان دسترسی به غار علیصدر از سه مسیر فراهم است:

جاده? همدان لالجین به بیجار که تازه‌ساز و مناسب‌تر است.

از تقاطع سه‌راهی پایگاه هوایی نوژه (در جاده همدان به رزن).

از طریق جاده? همدان به صالح آباد.

غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه ( صخره? زرد) ‌به وجود آ مده است. در این کوه دو غار دیگر به نامهای سوباشی و سرآب وجود دارد که به ترتیب 11و 7 کیلومتر با غارعلیصدر فاصله دارند. به لحاظ گسترش زیاد لایه‌های سنگ آهک متبلور در منطقه، امکان ارتباط بین غارهای نام‌برده با غار علیصدر وجود دارد.

پیشینه? پیدایش و کشف:

زمین شناسان قدمت سنگ‌های این کوه را به دوران دوم زمین‌شناسی یعنی دوره ژوراسیک ( 190 تا 136 میلیون سال قبل) نسبت می‌دهند و شواهد به دست آمده از درون غار حاکی از آن است که این غار پناهگاه انسان‌های اولیه بوده است. مردم روستای علیصدر و روستاهای اطراف از زمانهای قدیم به وجود آن پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کرده‌اند ولی هیچگاه کاربری گردشگری آن مطرح نبوده است تا اینکه در پنجم مهرماه 1342، گروهی 14 نفره از اعضای هیئت کوهنوردی همدان غار علیصدر را مورد بازدید و کاوش قرار دادند. این عده توانستند با وسائل ابتدایی مانند چراغ دستی و تیوب لاستیک مقداری در درون غار پیشروی کنند بازدید این گروه در روزنامه‌های محلی منعکس شد ودر سال 1346 با پخش خبر کشف یک غار شگفت‌انگیز و بی‌انتها در سطح رسانه‌های ملی سیل محققان، کوهنوردان و علاقمندان به آثار طبیعی به سوی آن سرازیز شد. در سال 1352 کوهنوردان همدانی دهانه? ورودی غار را به قطر 50 سانتیمتر تعریض نمودند واز سال 1354 استفاده? عمومی از غار علیصدر آغاز شد. در آن زمان اهالی روستا مسافران را با چراغ دستی، قایق و پارو به دیدن قسمتهای ابتدایی غار می‌بردنند

چگونگی ایجاد:

در نتیجه? ترکیب آب حاصل ازبارش قطرات باران با گاز دی اکسید کربن موجود در هوا و تشکیل اسید کربنیک ضعیف ونفوذ آن در زمینهای آ هکی و انجام واکنش شیمیایی ترکیبی ناپایدار به نام بی کربنات کلسیم به وجود آورده است. چون این ماده در آب محلول است در درون لایه‌های آهکی ضخیم فضاهای خالیِ ریزی ایجاد کرده و این فضاهای خالی میلیون‌ها سال گسترش پیدا کرده و به مرور به هم پیوسته‌اند.

زیبایی‌های غار علیصدر:

غار علیصدر از بسیاری جهات بخصوص به علت وجود گذرگاههای ممتد آبی و دریاچه‌های وسیع و قابل قایقرانی که در سرتا سر غار گسترده شده‌اند، یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعی ایران وجهان و پدیده‌ای منحصر به فرد در نوع خود است که فقط در معدودی از غارهای جهان مثل غار مولیس در فرانسه و غارهای شوالیه و بوکان در استرالیا چنین زیبائیهای خیره‌کننده‌ای وجود دارد. آب دریاچه? غار بدون رنگ و بو است و مزه? آن معمولی است و هیچگونه حیات جانوری در آن وجود ندارد. درجه حرارت آن در طول سال ثابت و در حدود 12 درجه سانتی گراد و به قدری زلال است که تا عمق 10 متری با نور معمولی و چشم غیر مسلح بخوبی قابل رویت است. نتایج آزمایشهای فیزیکوشیمیائی بر روی آن نشان می‌دهد که در نقاط مختلف غار ترکیبات شیمیائی آن نزدیک به هم بوده وجزء آبهای بی کربناته کلسیک سبک با ph اسیدیته نزدیک به خنثی می‌باشد. بدلیل وجود املاح آهکی فراوان این آب غیر قابل آشامیدن است. از آنجا که مازاد آب غار توسط رشته‌های مختلفی (مثل چشمه? شور) به خارج غار هدایت می‌‌شود، لذا سطح آب در طی فصول و سالهای مختلف به استثنای مواقع کم آبی یک‌نواخت است ولی در مواقع کم آبی، دارای نواساناتی بوده که آثار آن برروی دیواره غار به خوبی مشهود است.

آب غار در قسمتهای مختلف آن از صفر تا 14 متر در نوسان است. آب دریاچه? غار از چشمه‌های زیر زمینی، ریزش مداوم آب از دیوار و سقف غار تامین می‌شود که منشا آنها به طور کلی از باران و برف است. سقف غار که در بعضی قسمتها تا حدود 10متر از سطح آب فاصله دارد پوشیده از کربنات کلسیم خالص و در بعضی قسمتها مخلوط با عناصر دیگر است که برسر راه جریان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده‌اند. این رسوبات به شکل‌های مختلف استالاکتیت‌هایی (چکنده) را تشکیل داده‌اند و در کف غار و در جاهایی که آب وجود ندارد، استالاکمیت هایی (چکیده) با اشکال متنوع و جذاب به فور دیده می‌شود. منظره? داخل غار بسیار زیبا و هوای آن بسیار پاک و لطیف بوده و عاری از هر گونه گرد وغبار و آلودگی میکروبی است و در تابستان خنک و در زمستان گرم و مطبوع است. همچنین هوای داخل غار سبک بوده و حالت سکون مطلق دارد به طوری که چنانچه شمعی در آنجا روشن کنند، هیچ گونه حرکتی در شعله? شمع دیده نمی‌شود. در برخی از معابر غار 10 تا 11 کیلومتر پیشروی شده است، ولی هنوز تمام کانلها و شبکه‌های ارتباطی غار کشف نشده‌اند. در حال حاضر پس از طی مسیر قابل قایقرانی، غار نوردی پیاده در قسمت خشکی غار آغاز می‌‌شود و گردشگران پس از طی مسافتی نسبتاً طولانی مجدداً با قایق ادامه مسیر می‌دهند. تا کنون 14 کیلومتر از معابر غار کشف شده ولی تنها 4 کیلومتر از معابر که با پروژکتور نورپردازی شده‌اند مورد بازدید قرار می‌گیرند. در مجموع، بازدید از محوطه? وسیع قندیل بزرگ، جزایر سوم و چهارم، قایقرانی، غار نوردی و گذر از پیچ و خم گذرگاههای آبی و دالانهایی می‌توانند بخشهای یک بازدید از این غار باشند.

تاسیسات رفاهی و تفریحی جنبی:

در مجموعه? سیاحتی غار علیصدر برای بازدید کنندگان تسهیلاتی شامل؛ یک باب مهمانسرا، 10 دستگاه ویلای چوبی یک و دو خوابه، 16 دستگاه سوئیت اقامتی، 50 دستگاه چادر صحرائی، رستوران، بازارچه? خرید مواد خوراکی و صنایع دستی، نمازخانه، سرویس بهداشتی، توقفگاه اتومبیل، وسایل بازی کودکان، فضای سبز و امکانات کوهنوردی فراهم است.

منبع:

تبیان همدان